زایمان طبیعی برای بسیاری از خانم های جوان تصورى وحشتناک دارد؛ چه بسا که امروزه زایمان طبیعی به کمک استفاده از روش های زایمان بدون درد و فواید بیشمار آن بسیار سفارش می شود.

زایمان طبیعی اولین روش زایمان است و همچنین زایمان طبیعی به عنوان بهترین روش زایمان شناخته شده است. در واقع زایمان طبیعی به معنی به دنیا آمدن نوزاد از طریق رحم مادر است. شاید بتوان گفت زایمان طبیعی روشی است بی خطر و بی دردسر که به کمک آن می توان به راحتی نوزاد را به دنیا آورد

برخی از مادران به دلیل ترس از زایمان طبیعی به زایمان سزارین روی می آورند بی آنکه بدانند که زایمان طبیعی چه مزایایی دارد. قبل از اینکه برای زایمان آماده شوید بهتر است که با کسب اطلاعات لازم در این زمینه آگاهی خود را بالا ببرید تا بتوانید انتخابی صحیح داشته باشید و زایمانی موفقیت آمیزی را پشت سر بگذارید.

علائم درد زودهنگام در زایمان طبیعی

در این مرحله، باید  سعی کنید فقط استراحت کنید. لازم نیست که به بیمارستان بروید. سعی کنید آرامش خود را حفظ کنید. در صورتی که درد زودهنگام زایمان دارید می توانید روش های ساده ای را در خانه انجام دهید. انرژی خود را حفظ  کنید و مقدار زیادی آب بنوشید. سعی کنید میان وعده های کوچک مصرف کنید.  زمان انقباضات و تعداد آن ها را دنبال کنید.

در صورتی که  هنگام شب درد زودهنگام  به سراغ شما آمد سعی کنید از خواب بیدارشده و مشغول کار شوید البته کارها و فعالیت های سبک، تا به این ترتیب روی کار های منزل متمرکز شوید. تجربه هر زنی در درد زود هنگام با هم  متفاوت است. شما ممکن است در این هنگام به کارهای روزمره خود مشغول باشید؛  با این حال، تغییراتی که در درد زودهنگام ایجاد می شود ممکن است علائم و نشانه هایی از زایمان را داشته باشد.

درهنگام بروز درد زود هنگام در زایمان طبیعی یا همان فاز نهفته ممکن است حرکت روده و بروز اسهال، احساس بی قراری، اضطراب یا بی حوصلگی و اختلال خواب رخ دهد. سایر علائم درد زودهنگام زایمان طبیعی عبارتند از:

? درد مداوم کمر یا درد شکمی، با احساس قبل از قاعدگی و گرفتگی

انقباضات دردناک و یا سفت و سخت که ممکن است قدرت و فرکانس نامنظمی داشته و ممکن است متوقف و مجددا شروع شود. در درد زودهنگام ممکن است کیسه آب جنین پاره شود و مایع آمنیوتیک خارج شود. این اتفاق ممکن است خیلی زودتر از زایمان رخ دهد.

? تخلیه مخاطی قهوه ای یا خون

در صورت تخلیه خون امکان دارد زایمان شما ظرف مدت کوتاهی یا در چند روز آینده شروع شود.

? افزایش میل به ادرار کردن

افزایش میل به ادرار کردن می تواند در نتیجه وارد شدن کودک به لگن باشد. در این وضعیت سر نوزاد؛ فشار بیشتری بر مثانه وارد می کند.

? گردن رحم گسترش می یابد

باز شدن دهانه رحم از علائمی است که نشان می دهد زایمان در حال نزدیک شدن است، هرچند که این موضوع  توسط متخصص مراقبت های بهداشتی و در طول معاینه لگن تشخیص داده می شود.

? نازک شدن گردن رحم

علاوه بر انقباض، نازک شدن (جابجایی) رحم نیز رخ می دهد. این مورد در هفته های قبل از زایمان اتفاق می افتد.

درد فعال در زایمان طبیعی

اکنون زمان رفتن به بیمارستان یا مرکز تولد است. انقباضات شما قوی تر ، طولانی تر و نزدیک تر می شود. بهتر است در این زمان یک همراه مناسب داشته باشید. در این زمان  باید روی تنفس خود تمرکز کرده و سعی کنید  تمرین آرامش بین انقباضات را انجام دهید. شما باید در طول این مدت موقعیت خود را تغییر دهید. راه رفتن و یا حمام گرم گزینه خوبی است. مقدار زیادی آب بنوشید .در مرحله درد فعال، گردن رحم شما از 4 سانتیمتر تا 7 سانتیمتر باز می شود.

با تداوم درد ها و انقباضات باید برای رفتن به بیمارستان آماده شوید. مرحله فعال ،مرحله اول زایمان است. در بسیاری از زنان این مرحله با شروع درد های زیاد و انقباضات منظم همراه است که به تدریج بیشتر طول می کشد و شدیدتر می شود. همانطور که درد ها شدید تر و منظم تر می شود بیشتر بر تنفس و انقباضات خود تمرکز کنید. با پیشرفت روند زایمان ،با شروع هر انقباض تنفس خود را تنظیم کنید. در این زمان شما ممکن است احساس گرما و  اضطراب داشته باشید .

فاز گذر در زایمان طبیعی

در طول این مرحله، مادر به شدت به همراه خود احتیاج دارد. فاز گذر فاز کوتاهی بوده و نزدیک به مرحله زایمان است.  سعی کنید روی انقباضات تمرکز کنید. البته زمانی که فاصله انقباضات خیلی کوتاه می شود این کار ممکن است کمی سخت باشد. مدت زمان فاز گذر معمولا 30 دقیقه تا 2 ساعت طول خواهد کشید. گردن رحم شما از 8 سانتیمتر تا 10 سانتیمتر افزایش می یابد. انقباضات طولانی، شدید و با فاصله زمانی خیلی کوتاه است. این مرحله سخت ترین مرحله و در عین حال کوتاه ترین مرحله است. در این مرحله ممکن است احساس گرما، لرز یا تهوع داشته باشید.

فشار دادن در زایمان طبیعی

با شروع انقباض کامل گردن رحم، زن وارد مرحله دوم زایمان می شود. مرحله دوم تا زمان تحویل کودک ممکن است کمی طول بکشد. در مرحله دوم، میزان ضربان قلب جنین هر 5 دقیقه یک بار اندازه گیری می شود.در مرحله دوم زایمان ،درد ها تقریبا غیرقابل کنترل است. افزایش نیروهای دردناک و سرعت فرآیند زایمان مشاهده می شود.

در اکثر زنان، موثرترین راه برای فشار دادن  هنگام شروع  انقباض است. با شروع انقباض، چندین نفس سریع و عمیق  گرفته وسپس نفس را حبس، عضلات شکم را منقبض کرده و حدودا 10 ثانیه فشار می آورد و در اصطلاح زور می زند تا زایمان نزدیک شود. سپس یک استراحت کوتاه و مجددا نفس گرفته و ده ثانیه دیگر فشار می دهد.

استفاده از فورسپس و وکیوم در زایمان طبیعی

در بعضی مواقع که  زن قادر نیست فشار زیادی وارد کرده و یا مدت زمان طولانی فشار داده و دیگر توان ندارد  و همچنین خارج کردن نوزاد در آخرین مرحله زایمان ممکن نیست ، پزشک از یک دستگاه خلاء یا فورسپس(مکش) برای کمک به  خروج نوزاد از کانال تولد استفاده  می کند.

خروج جفت در زایمان طبیعی

پس از خارج شدن کودک و تولد ،جفت از طریق کانال جدا شده و خارج می شود. انقباضات زن در این مرحله کم شده است. اما با کمی فشار جفت به راحتی منتقل و خارج می شود.پزشک هنگام خارج کردن جفت، همه غشاهای جنین  را خارج می کند. پزشک جفت را به طور کامل بیرون آورده و در صورتی که تکه ای از جفت در رحم مانده باشد آن را هم خارج می کند.

پس از تولد نوزاد چه اتفاقی می افتد؟

در این مرحله و پس از تولد نوزاد و خروج جفت ، ممکن است نیاز به بخیه وجود داشته باشد برخی دلایل بخیه  موارد زیر است:
منطقه بین واژن و عبور مجدد (پرامین) زن در طول زایمان از بین رفته باشد.

برش کوچکی توسط پزشک در ناحیه ایجاد شده باشد تا به تولد نوزاد کمک شود. به این ترتیب ناحیه بخیه زده می شود. بخیه ، با بی حسی موضعی انجام شده و دردی ندارد.

درد پس از زایمان طبیعی

پس از زایمان تغییراتی در بدن زن ایجاد می شود تا به مرور به شکل اولیه خود برگردد. البته ممکن است مدت زمان برگشت به حالت اولیه طولانی مدت باشد. برخی زنان پس از زایمان احساس درد و انقباض در ناحیه شکم دارند. همانطور که رحم شما در حال برگشت  به شکل و اندازه طبیعی است ، احساس درد در شکم ( پایین شکم ) در زن ایجاد می شود.

بیشتر این درد ها خسته کننده هستند.این درد ها ممکن است در زمان شیر دادن به کودک بیشتر شود زیرا تغذیه با شیر مادر با تحریک  یک ماده شیمیایی در بدن همراه است که این ماده باعث سفت شدن رحم می شود. برای برطرف کردن این درد می توان از کمپرس آب گرم و یا گرم نگه داشتن ناحیه شکم استفاده کرد. در صورت تشدید درد با پزشک خود تماس بگیرید.

مراقبت های بعد از زایمان طبیعی

پس از زایمان، مادر نیاز به زمان کافی برای استراحت، خواب، و به دست آوردن قدرت  و انرژی خود را دارد. البته در عرض مدت کوتاهی زن می تواند حرکت کرده و از بستر بلند شده و فعالیت عادی خود را از سر گیرد اما توصیه می شود که فعالیت سنگین انجام نشود. فعالیت بدنی شدید می تواند خونریزی را افزایش دهد و ایده خوبی نیست. برای بار اول در هنگام بلند شدن به دلیل احتمال سرگیجه بهتر است با کمک همراه بلند شوید. حمام طولانی و گرم هم باعث سرگیجه شده و توصیه نمی شود.

مزایای زایمان طبیعی

1- جمع شدن سریع رحم

2- اگر مادر بعد از زایمان طبیعی در قسمت انتهایی واژنش برش نداشته باشد، یکی دو ساعت بعد می تواند بنشیند. در صورتی که برش داشته باشد، با استفاده از مسکن در کمتر از شش ساعت می تواند سرپا شود اما نمی تواند فعالیت های روزمره اش را داشته باشد.

3- در زایمان طبیعی چون نوزاد بلافاصله در آغوش مادر قرار می گیرد، نوزاد از اولین شیر مادر که به نوعی واکسن هم هست، تغذیه کرده و تکامل بهتری پیدا می کند. علاوه بر اینها مادر هر چه زودتر نوزادش را در آغوشش بگیرد، خونریزی پس از زایمانش کمتر خواهد بود.

4-زنان با زایمان طبیعی احساس قدرت و رضایت بیشتری دارند

5- در زایمان طبیعى خونریزى کمتر است. احتمال عفونت و آمبولى کاهش مى یابد و نیاز نیست تا مادر آنتى بیوتیک زیادى مصرف کند.

6- خطر زخم شدن و ایجاد عفونت و مشکلات دیگری مانند پارگی رحم در زایمان طبیعی و در زایمان های بعدی وجود نخواهد داشت.

7- در زایمان طبیعی نسبت به سزارین، بهبودی سریع تر حاصل می شود و  مادر مدت زمان کوتاه تری را در زایشگاه می ماند و همچنین بازگشت سریع عضلات بدن به فرم طبیعى باعث بازگشت سریع تر او به محیط خانواده و شروع زندگى عادى می شود.

8- درد زایمان طبیعى چون متناوب است بین فواصل درد براى فرد امکان استراحت هست، اما درد زایمان سزارین این طور نیست و زمان زیادى باید بگذرد که اثر داروهاى بیهوشى، مصرف آنتى بیوتیک ها و … که بر روى شیردهى نیز مؤثر است، از بدن مادر خارج شود.

9- نوزادانی که به روش سزارین به دنیا می ‌آیند، نسبت به نوزادانی که به روش طبیعی به دنیا می ‌آیند، 20 درصد بیشتر به دیابت نوع یک مبتلا می ‌شوند.

10- میزان آسم هم در کودکان سزارینی 50 درصد بیشتر است. میزان بازگشت نوزادان سزارینی به بیمارستان، با مشکلات تنفسی و عفونت و زردی هم چندین برابر است.

11- نوزادانی که با زایمان طبیعی به دنیا می آیند، دارای علاقه بیشتری در انجام رفتارهایی مانند مکیدن و گرفتن سینه مادر می باشند.

12- در نهایت آنکه کاهش مرگ و میر در این روش نسبت به سزارین و مقرون به صرفه تر بودن زایمان طبیعی را نباید نادیده گرفت.

اگر میخواهید زایمان طبیعی داشته باشید…

1- به محض مشاهده علایم بارداری در خودتان، به پزشک متخصص زنان  و زایمان مراجعه کنید تا مورد معاینه قرار بگیرید. مراجعه منظم مادر به پزشک، در طول دوران بارداری بسیار حائز اهمیت می باشد.

2- یک مادر در طول دوران بارداری خود باید سعی کند موادغذایی سالم و تازه را مصرف کند.. روزانه شش وعده غذایی سبک میل کند. مواد لبنی را زیاد مصرف کند به خصوص شیر را. مصرف قند و چربی و نمک خود را تا حد ممکن کنترل کند. هر روز ورزش کند، البته ورزش هایی را که متناسب با دوران بارداری باشد.

رعایت همه این نکات برای کنترل میزان قند خون می باشد، زیرا در صورت بالارفتن گلوکز (قند خون) وزن جنین بالا می رود و شانس زایمان طبیعی نوزاد با وزن بالا، بسیار کمتر از نوزاد با وزن طبیعی می باشد.

3- اگر مادری هستید که علاقمند به انجام زایمان طبیعی هستید، سعی کنید پزشک متخصص زنانی را انتخاب کنید که آمار انجام زایمان های طبیعی او بیشتر از زایمان سزارین او باشد. متاسفانه برخی از متخصصین زنان و زایمان بدون علت، مادر را به انجام سزارین تشویق می کنند.

4- می توانید با مراجعه به مراکز ارائه دهنده خدمات بهداشتی از اطلاعات ماما استفاده کنید. اغلب دیده می شود که ماماها اطلاعات خوبی را برای انجام زایمان طبیعی به مادران ارائه می دهند.

5- کسب اطلاعات در خصوص مراقبت های دوران بارداری و آشنایی با علایم اولیه زایمان، برای پدران بسیار حائز اهمیت است. مادر باید همسر خود را تشویق کند تا اطلاعات مناسب و کاربردی را در این خصوص یاد بگیرد تا در صورت مواجهه با علایم اولیه زایمان، مادر را به بیمارستان منتقل کند تا فرصت برای انجام زایمان طبیعی از دست نرود.

6- پدر باید توجه کند که فراهم کردن محیطی آرام و دور از تنش در خانه در دوران بارداری بسیار اهمیت دارد. معمولا مادرانی که بیشتر تحت حمایت عاطفی همسران خود قرار دارند، علاقمندی شان به زایمان طبیعی بیشتر می شود

7- اگر مادران آگاهی خود را درباره مضرات سزارین بالا ببرند، شاید رغبت کمتری نسبت به آن نشان دهند. یکی از مشکلات عمده سزارین، مشکلات تنفسی نوزادان به دنیا آمده توسط سزارین است. همچنین میزان افسردگی پس از زایمان در مادران سزارینی بیشتر دیده شده است.

8- روش های مختلفی برای آماده سازی بدن مادر برای انجام زایمان طبیعی وجود دارد. می توانید این روش ها را از متخصص زنان و زایمان بپرسید.

9- می توانید در کلاس های آمادگی برای زایمان شرکت کنید. توجه داشته باشید که مادران باید برای شرکت در این کلاس ها زودتر اقدام کنند، زیرا در برخی موارد نوزاد زودتر از موعد پیش بینی شده به دنیا می آید و اگر مادر این کلاس ها را نرفته باشد، ممکن است آمادگی زایمان طبیعی را نداشته باشد.

10- در ماه آخر به محض مشاهده درد شدید شکم، احتمال زایمان را بدهید و فورا خود را برای رفتن به بیمارستان آماده کنید.

11- اگر مایل به انجام زایمان طبیعی هستید، هرگز اجازه ندهید فکر زایمان سزارین بر شما غلبه کند. اگر ذهن خود را روی انجام زایمان طبیعی متمرکز کنید، حتما موفق خواهید شد.

12- به محض شروع درد زایمان و تا رسیدن پزشک، باید از روش های طبیعی برای مقابله با دردهای اولیه زایمان استفاده کرد، مثل راه رفتن آرام.

13- به خاطر داشته باشید که هنگام بروز درد زایمان بر خدا توکل کنید، زیرا خدا زایمان طبیعی را برای به دنیا آمدن انسان قرار داده است. پس اگر دردی هم در این مسیر وجود دارد، حتما مزایای زیادی هم دارد.

14- استراحت کردن قبل از انجام زایمان طبیعی بسیار مهم است، زیرا خوابیدن و استراحت کردن سبب ذخیره انرژی مادر برای انجام زایمان طبیعی خواهد شد.

15- هنگام بروز درد زایمان، آرامش خود را حفظ کنید. فک خود را شل نگه دارید و سفت نکنید. گفته می شود باز و شل نگه داشتن فک، ارتباط مستقیمی با باز شدن دهانه رحم و تولد راحت تر نوزاد دارد.

16- هنگام زایمان، مثانه خود را خالی نگه دارید و هر ساعت برای تخلیه آن اقدام کنید.

17- اگر برای اولین بار است که مادر می شوید، باید در نظر داشته باشید که ممکن است زایمان طبیعی طول بکشد. پس خود را برای آن آماده کنید.

 

منبع: نبض ما